Keşfedilmesi
Kimyasal gösterimi `TiO2` olan titanyum dioksit, 1791 yılında İngiliz kimyager William Gregor tarafından keşfedilmiştir. Gregor, titanyum dioksit'in, metalik titanyum özütünün yüksek sıcaklıklarda pişirilmesi sonucu oluştuğunu keşfetmiştir. Titanyum dioksit, o dönemde pek çok amaç için kullanılamamaktaydı ve sadece kimyasal özellikleri olan bir madde olarak kabul edilmekteydi.
20'nci yüzyılın başlarında, pigment olarak kullanılmaya başlandığı görülmüştür. Özellikle, kağıt, boya ve plastik gibi ürünlerde pigment olarak kullanılmaya başlanmıştır. Titanyum dioksit, yüksek parlaklık ve açık renk özellikleri nedeniyle, bu ürünlerde sıklıkla kullanılmıştır.
Kullanım Nedenleri
TiO2, gıda katkısı olarak kullanılmaya başlandığında, homojen bir görünüm, renk açma, daha taze ve daha lezzetli görünüm elde etmek gibi amaçlarla kullanılmıştır. Gıdaların yapısında bulunan proteinleri ve yağları emer ve bu sayede gıdaların görünüşünü düzgünleştirir.
Gıda katkısı olarak kullanımının yanı sıra, aynı zamanda kaplama maddesi olarak da kullanılmaktadır. Örneğin, kağıt ürünlerin kaplamasında ve plastik ürünlerin üretiminde de kullanılmaktadır.
Gıda Katkısı Olarak Kullanılması
Titanyum dioksit, gıda katkısı olarak kullanılmaya 1960'lı yıllarda başlanmıştır. Özellikle, ekmeklerde ve tatlılarda sıkça kullanılmıştır. Daha sonra, çeşitli gıda ürünlerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Genellikle E171 olarak etiketlenir ve gıda ürünlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.
Sağlık Riskleri
Hava yoluyla, yani solunum yoluyla insan vücuduna girip, akciğerlerde birikip, zararlı etkiler yaratabilir. Özellikle akciğerlerde tahrişe neden olabilir ve bu da astım gibi birçok sağlık problemine yol açabilir. Ayrıca deriye temas ettiğinde de ciddi tahrişler yaratabilir. Bu nedenle, titanyum dioksit içeren ürünler kullanılırken, dikkatli olunması gerekir.
Ayrıca, gıda olarak tüketildiğinde, vücutta biriken toksik maddelerin atılımını engellediği ve bu nedenle de zehirlenme riskini arttırdığı gösterilmiştir. Böbreklerde birikip, böbrek hasarına yol açabileceği de belirtilmektedir.
Yasaklar Ve Sınırlandırmalar
Avrupa Birliği ülkelerinde, titanyum dioksit'in gıda katkı maddesi olarak kullanımı sınırlandırılmıştır. Bu ülkelerde, yalnızca beyazlatılmış un ve un mamullerinde kullanılmaktadır. ABD ise kağıt ürünlerinde kullanımını sınırlandırmıştır.
Fransa, gıda katkı maddesi olarak kullanımını tamamen yasaklamıştır.
#kimya #gıda #sağlık #katkı maddesi #bilim